Ο Ελληνικός αμπελώνας σήμερα

H Ελλάδα σήμερα προσφέρει έναν μεγάλο αριθμό εξαιρετικών κρασιών προερχόμενα από τις 33 Προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης και τις 114 Προστατευόμενες Γεωγραφικές Ενδείξεις που διαθέτει ο ελληνικός αμπελώνας.

Αυτές οι ποιοτικές γεωγραφικές ονομασίες ενισχύονται με ένα εκπληκτικό «οπλοστάσιο» γηγενών ποικιλιών με ξεχωριστό και αντισυμβατικό χαρακτήρα. Η νέα γενιά Ελλήνων παραγωγών αξιοποιούν με ενθουσιασμό τις αστείρευτες δυνατότητες αυτών των ποικιλιών και δίνουν έμφαση στην κοπιώδη εργασία στον αμπελώνα, φέρνοντας στο προσκήνιο τη συζήτηση για το terroir (οινοπέδιο). Είναι κοινή πεποίθηση ότι τα μοναδικά γευστικά χαρακτηριστικά των τοπικών ποικιλιών που καλλιεργούνται σε τόσο ξεχωριστά οινοπέδια αντιπροσωπεύουν το μέλλον του ελληνικού κρασιού.

Η Ελλάδα είναι μια αρκετά μικρή χώρα σε επίπεδο αμπελοκαλλιέργειας. Η συνολική έκταση των αμπελώνων που προορίζονται για την παραγωγή κρασιού ανέρχεται στα 640.000 στρέμματα. Αυτό σημαίνει ότι ο ελληνικός αμπελώνας έχει σχεδόν το μισό μέγεθος του Μπορντό, μιας μόνο οινικής περιοχής της Γαλλίας. Η έκταση που καλύπτουν τα αμπέλια είναι σχετικά σταθερή την τελευταία δεκαετία, αν και προβλέπεται μικρή αύξηση στο άμεσο μέλλον. Ένα ακόμα εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του ελληνικού αμπελώνα είναι ότι σχεδόν το 40% των συνολικών φυτεύσεων έχουν ηλικία άνω των 40 ετών. Στην Ελλάδα υπάρχουν ακόμα πολλά παλιά αυτόριζα αμπέλια σε περιοχές όπως η Σαντορίνη, το Αμύνταιο, η Κεφαλονιά, η Ρόδος, το νότιο τμήμα της Κρήτης κ.ά.
Ο ελληνικός αμπελώνας είναι κατακερματισμένος, με περισσότερους από 180.000 καλλιεργητές, που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα πέμπτο του συνόλου των κτηματιών που ασχολούνται με τη γεωργία. Επομένως, το μέσο μέγεθος ιδιοκτησίας είναι λίγο πάνω από τα πέντε (5) στρέμματα. Η Ελλάδα απαριθμεί περισσότερα από 1200 οινοποιεία, ένας αριθμός που αυξάνεται σταθερά από χρόνο σε χρόνο.

2020
2,3 εκατομμύρια εκατόλιτρα
2021
1,7 εκατομμύρια εκατόλιτρα

Η μέση ετήσια παραγωγή το 2020 και το 2021 ήταν 2,3 και 1,7 εκατομμύρια εκατόλιτρα αντίστοιχα, κατατάσσοντας την Ελλάδα (2020) ως τη 17η μεγαλύτερη οινοπαραγωγική χώρα στον κόσμο. Το 2021 οι οίνοι ΠΟΠ αντιπροσώπευαν το 9,5% της συνολικής οινοπαραγωγής, ενώ οι οίνοι ΠΓΕ το 23,5%.

Η χώρα παράγει περισσότερο λευκό παρά ερυθρό κρασί, με το τελευταίο να αντιπροσωπεύει μόλις το ένα τρίτο της συνολικής παραγωγής. Η πληθώρα των γηγενών ποικιλιών καταλαμβάνει την πλειονότητα των φυτεύσεων σε ποσοστό 90%. Η λευκή ποικιλία Σαββατιανό βρίσκεται στην κορυφή της λίστας και ακολουθεί ο ερυθρωπός Ροδίτης. Το Αγιωργίτικο είναι η πιο φυτεμένη, και τρίτη συνολικά, ερυθρή ποικιλία, ακολουθούμενη από τα Λιάτικο, Ξινόμαυρο, Μοσχάτο Αμβούργου και Ασύρτικο. Τα Cabernet Sauvignon και Merlot είναι οι δύο πιο δημοφιλείς διεθνείς ποικιλίες στον ελληνικό αμπελώνα. Από βορρά προς νότο, η Ελλάδα χωρίζεται σε 9 αμπελουργικές περιοχές: Θράκη, Μακεδονία, Ήπειρο, Θεσσαλία, Στερεά Ελλάδα (συμπεριλαμβανομένης της Αττικής), Πελοπόννησος, Ιόνια Νησιά, Νησιά Αιγαίου και Κρήτη. Όσον αφορά την κατανομή των αμπελώνων, τη μερίδα του λέοντος καταλαμβάνει η Πελοπόννησος με περισσότερα από 100.000 στρέμματα. Η μεγαλύτερη ζώνη ΠΟΠ για ερυθρά είναι η ΠΟΠ Νεμέα (σχεδόν 25.000 στρέμματα) και η μεγαλύτερη ΠΟΠ για λευκά κρασιά είναι η ζώνη ΠΟΠ Πάτρα. Η ΠΟΠ Σάμος, που παράγει λευκά γλυκά κρασιά, και η ΠΟΠ Μαυροδάφνη Πατρών που παράγει ερυθρά, είναι οι πιο παραγωγικές ονομασίες προέλευσης για γλυκούς οίνους. Συνολικά, είναι λίγες οι περιοχές στις οποίες δεν υπάρχει αμπελοκαλλιέργεια, και αυτό συμβαίνει κατά κύριο λόγο μόνο στις πολύ δύσβατες περιοχές της χώρας.

 wines of greece

Η περίπτωση των παλαιών αμπελώνων

Δείτε Επίσης

ditikh-makedonia
Η μακρά παράδοση – ιστορία
Οι γηγενείς ποικιλίες
Η ποικιλομορφία των terroir
O ανθρώπινος παράγοντας